اگر به دنبال سرمایه‌گذاری روی طلا بصورت هوشمندانه هستید، بهتر است ابتدا شرایط اقتصادی و نرخ بهره را بررسی کنید. باما همراه باشید.
عملکرد طلا در مقایسه با بازارهای مالی دیگر
طلا همواره به عنوان یک دارایی امن شناخته شده است که سرمایه‌گذاران در زمان‌های بحران اقتصادی به آن پناه می‌برند. اما آیا طلا در طولانی‌مدت گزینه‌ای سودآور محسوب می‌شود؟
پاسخ به این سؤال به بازه زمانی و شرایط اقتصادی بستگی دارد. در حالی که بازار سهام در دوره‌های بلندمدت معمولاً بازدهی بیشتری ارائه می‌دهد، طلا در زمان‌های بحران و تورم عملکرد بهتری داشته است.
در درس زیر عملکرد بلندمدت طلا را بررسی کرده و جایگاه آن در سبد سرمایه‌گذاری را برای معامله‌گران ایرانی مشخص خواهیم کرد.
بررسی‌های تاریخی نشان می‌دهد که بازدهی طلا در دوره‌های مختلف متفاوت بوده است. به عنوان مثال، از سال 1990 تا 2020، قیمت طلا 360 درصد افزایش یافت، در حالی که شاخص داوجونز 991 درصد رشد داشت. این آمار نشان می‌دهد که در بلندمدت، بازار سهام بازدهی بالاتری داشته است.
اما اگر به بازه 2000 تا 2024 نگاه کنیم، طلا 9 برابر رشد کرده و از شاخص S&P 500 که 6 برابر رشد داشته، عملکرد بهتری داشته است.
مزایای سرمایه‌گذاری روی طلا
- پناهگاه امن در دوران بحران: در شرایطی مانند بحران مالی 2008، همه‌گیری کرونا و تنش‌های ژئوپلیتیک 2024، قیمت طلا به رکوردهای تاریخی رسیده است.
- حفاظت در برابر تورم: در دوره‌هایی که نرخ تورم افزایش می‌یابد، ارزش طلا نیز معمولاً صعود می‌کند.
- عدم وابستگی به سود و بهره: برخلاف سهام و اوراق قرضه که درآمدی از طریق سود تقسیمی یا بهره ایجاد می‌کنند، بازدهی طلا فقط از طریق افزایش قیمت آن حاصل می‌شود.
معایب سرمایه‌گذاری در طلا
- عدم تولید جریان درآمد: طلا سود نقدی پرداخت نمی‌کند و تنها بر اساس افزایش قیمت ارزشمند می‌شود.
- هزینه‌های ذخیره‌سازی: نگهداری فیزیکی طلا نیاز به هزینه‌هایی مانند بیمه و امنیت دارد.
- فرصت هزینه بالا: در دوره‌هایی که نرخ بهره بالاست، سرمایه‌گذاری در اوراق با درآمد ثابت جذاب‌تر از طلا می‌شود.
تأثیر سیاست‌های پولی و اقتصادی بر طلا
نقش بانک‌های مرکزی
بانک‌های مرکزی جهان یکی از عوامل مهم در تعیین قیمت طلا هستند. در سال‌های اخیر، بانک‌های مرکزی کشورهای نوظهور مانند چین و روسیه با خرید طلا به دنبال کاهش وابستگی به دلار آمریکا بوده‌اند. این سیاست باعث افزایش تقاضای جهانی و رشد قیمت طلا شده است.
ارتباط طلا با ارزش ارزها
معمولاً قیمت طلا رابطه معکوسی با دلار آمریکا دارد. هنگامی که ارزش دلار کاهش می‌یابد، طلا برای سرمایه‌گذاران غیرآمریکایی ارزان‌تر شده و تقاضای آن افزایش می‌یابد.
این رابطه در سال‌های اخیر تحت تأثیر تورم و سیاست‌های مالی تغییر کرده است. برای مثال، در سال 2024، با وجود کاهش تورم، قیمت طلا همچنان افزایش یافت.
صندوق‌های قابل معامله (ETF) و معاملات آتی
سرمایه‌گذاری در طلا دیگر محدود به خرید فیزیکی آن نیست. با راه‌اندازی صندوق‌های قابل معامله (ETF) در سال 2004، سرمایه‌گذاران توانستند بدون نگرانی از ذخیره‌سازی، به بازار طلا ورود کنند. همچنین معاملات آتی و اختیار معامله روی طلا، ابزارهایی برای معامله‌گران حرفه‌ای ایجاد کرده‌اند.
تأثیر نرخ بهره و هزینه فرصت بر طلا
در دوره‌هایی که نرخ بهره واقعی (نرخ بهره اسمی منهای تورم) پایین یا منفی باشد، سرمایه‌گذاری در طلا جذاب‌تر می‌شود.
اما زمانی که نرخ بهره افزایش می‌یابد، سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند دارایی‌های بهره‌دار مانند اوراق قرضه را انتخاب کنند، که می‌تواند قیمت طلا را تحت تأثیر قرار دهد.
طلا در مقایسه با ارزهای دیجیتال
با ظهور بیت‌کوین و دیگر رمزارزها، برخی از تحلیلگران معتقدند که این دارایی‌های دیجیتال در حال جایگزینی طلا به عنوان ذخیره ارزش هستند.
از زمان معرفی بیت‌کوین در سال 2009، قیمت آن رشد قابل‌توجهی داشته و در اواخر 2024 به نزدیکی 100,000 دلار رسید.
با این حال طلا همچنان جایگاه خود را به عنوان یک دارایی امن در زمان‌های بحران حفظ کرده است. بررسی دو سال اخیر نشان می‌دهد که در شرایط رکود بازار رمزارزها، طلا عملکرد بهتری داشته است.
تحلیل داده‌های تاریخی نشان می‌دهد که در بازه‌های زمانی بسیار طولانی (بیش از 30 سال)، بازار سهام از نظر بازدهی برتر از طلا بوده است.
با این وجود طلا در دوره‌های کوتاه‌تر، به‌ویژه در زمان‌های بحران اقتصادی و تورم، عملکردی چشمگیر داشته است. بنابراین، معامله‌گران و سرمایه‌گذاران ایرانی باید طلا را به عنوان بخشی از یک سبد سرمایه‌گذاری متنوع در نظر بگیرند و نه یک سرمایه‌گذاری مستقل.
انواع سرمایه‌گذاری روی طلا در ایران و بررسی بازدهی آن‌ها
سرمایه‌گذاری روی طلا از گذشته تاکنون یکی از روش‌های محبوب برای حفظ ارزش سرمایه و کسب سود بوده است.
در ایران به دلیل نوسانات اقتصادی، تورم بالا، تحریم‌ها، تغییرات نرخ ارز و بحران‌های اقتصادی طلا به‌عنوان یک دارایی امن شناخته می‌شود.
سرمایه‌گذاران برای محافظت از ارزش دارایی‌های خود در برابر کاهش ارزش پول ملی و افزایش تورم، معمولاً بخشی از سرمایه خود را به خرید طلا اختصاص می‌دهند.
روش‌های متعددی برای سرمایه‌گذاری روی طلا وجود دارد که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. برخی از روش‌ها برای سرمایه‌گذاران بلندمدت مناسب‌تر هستند.
درحالیکه برخی دیگر برای معامله‌گران حرفه‌ای که به دنبال کسب سود از نوسانات قیمت هستند، جذاب‌تر خواهند بود.
۱. سرمایه‌گذاری فیزیکی روی طلا
الف) خرید سکه طلا
یکی از پرطرفدارترین روش‌های سرمایه‌گذاری روی طلا در ایران، خرید سکه طلا است. بانک مرکزی ایران انواع مختلفی از سکه را عرضه می‌کند که شامل سکه تمام بهار آزادی، نیم‌سکه، ربع‌سکه و سکه گرمی می‌شود.
هرکدام از این سکه‌ها وزن و قیمت متفاوتی دارند و سرمایه‌گذاران بسته به میزان سرمایه خود، نوع مناسبی را انتخاب می‌کنند.
خرید سکه به‌عنوان یک روش رایج برای سرمایه‌گذاری، مزایای متعددی دارد. از جمله این مزایا می‌توان به نقدشوندگی بالا اشاره کرد، به این معنا که در هر زمان امکان فروش آن در بازار وجود دارد.
علاوه بر این قیمت سکه معمولاً متناسب با نرخ دلار و قیمت جهانی طلا افزایش می‌یابد که باعث می‌شود سرمایه‌گذاران بتوانند ارزش سرمایه خود را در برابر تورم حفظ کنند.
با این وجود خرید سکه دارای معایبی نیز هست. یکی از مشکلات اصلی، وجود حباب قیمتی است که باعث می‌شود قیمت سکه بالاتر از ارزش واقعی آن باشد. همچنین کارمزد خرید و فروش، ریسک سرقت و هزینه‌های نگهداری از دیگر چالش‌های این نوع سرمایه‌گذاری است.
ب) خرید طلای آب‌شده
طلای آب‌شده یکی دیگر از روش‌های محبوب سرمایه‌گذاری است که شامل طلاهایی است که از ذوب کردن زیورآلات قدیمی به دست می‌آید.
این نوع طلا معمولاً به‌عنوان ماده اولیه در صنعت طلاسازی استفاده می‌شود و خلوص آن ممکن است متفاوت باشد.
مزیت اصلی خرید طلای آب‌شده در این است که کارمزد ساخت و اجرت ندارد به همین دلیل قیمت آن نسبت به مصنوعات طلا پایین‌تر است.
سرمایه‌گذارانی که به دنبال خرید طلا با کمترین هزینه ممکن هستند، معمولاً به سراغ طلای آب‌شده می‌روند. اما این روش معایبی نیز دارد.
مهم‌ترین چالش تشخیص خلوص طلا است، زیرا امکان تقلب در این حوزه وجود دارد و افراد غیرحرفه‌ای ممکن است طلای ناخالص یا تقلبی خریداری کنند. به همین دلیل توصیه می‌شود که طلای آب‌شده را از مراکز معتبر و دارای فاکتور رسمی تهیه کنید.
ج) خرید شمش طلا
شمش طلا یکی از گزینه‌های مناسب برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و بلندمدت است. شمش‌ها در وزن‌های مختلفی از ۱ گرم تا ۱ کیلوگرم عرضه می‌شوند و خلوص بالایی دارند (معمولاً ۹۹.۹٪).
خرید شمش به این دلیل که اجرت ساخت ندارد، از نظر اقتصادی به‌صرفه‌تر است و ارزش آن کاملاً وابسته به قیمت جهانی طلا و نرخ ارز است.
از طرفی نقدشوندگی شمش طلا نسبت به سکه کمی پایین‌تر است، زیرا ممکن است در هنگام فروش، خریدار به دلیل مسائل مربوط به خلوص و اصالت شمش، قیمت پایین‌تری پیشنهاد دهد.
همچنین نگهداری از شمش طلا به دلیل ریسک سرقت، نیازمند امنیت بالاتری است و برخی سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند آن را در صندوق‌های امانات بانکی نگهداری کنند.
د) خرید طلای زینتی و جواهرات
خرید طلای زینتی و جواهرات بیشتر برای کسانی مناسب است که علاوه بر سرمایه‌گذاری، به دنبال استفاده شخصی از آن نیز هستند. این روش در بین عموم مردم به‌ویژه در مناسبت‌هایی مانند ازدواج و هدیه دادن رایج است. با این وجود طلای زینتی معمولاً اجرت ساخت بالایی دارد که باعث می‌شود هنگام فروش، سرمایه‌گذار متحمل ضرر شود.
به‌علاوه مالیات بر ارزش افزوده نیز به قیمت طلا اضافه می‌شود که هزینه نهایی را افزایش می‌دهد. با این وجود، در طولانی‌مدت، خرید طلای زینتی همچنان می‌تواند گزینه‌ای برای حفظ ارزش سرمایه باشد.
۲. سرمایه‌گذاری غیرمستقیم روی طلا
الف) صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا
صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا، یکی از روش‌های نوین و کم‌ریسک برای سرمایه‌گذاری در این بازار هستند. این صندوق‌ها دارایی‌های خود را به خرید سکه، طلای فیزیکی و اوراق بهادار مرتبط با طلا اختصاص می‌دهند و بازدهی آن‌ها وابسته به تغییرات قیمت طلا است.
از مزایای این صندوق‌ها می‌توان به کاهش هزینه‌های نگهداری، مدیریت حرفه‌ای دارایی‌ها و امکان خرید با سرمایه اندک اشاره کرد.
همچنین این روش برای کسانی که نمی‌خواهند با مشکلات نگهداری فیزیکی طلا دست‌وپنجه نرم کنند، گزینه بسیار مناسبی است.
اما مانند هر بازار مالی دیگری، این صندوق‌ها نیز دارای کارمزد معاملاتی هستند و ممکن است تحت تأثیر سیاست‌های مالی و اقتصادی قرار بگیرند.
در ادامه، به معرفی برخی از معتبرترین صندوق‌های طلای قابل معامله در ایران و دلایل مناسب بودن آن‌ها می‌پردازیم:
۱. صندوق طلای کهربا (نماد: کهربا)
صندوق طلای کهربا، از مرداد ۱۴۰۰ فعالیت خود را آغاز کرده و توانسته است با مدیریت حرفه‌ای، بازدهی مناسبی را برای سرمایه‌گذاران فراهم کند.
این صندوق با تمرکز بر گواهی سپرده سکه طلا و استفاده از ابزارهای مشتقه، ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش داده و بازدهی مطلوبی ارائه داده است. همچنین نقدشوندگی بالای این صندوق امکان خرید و فروش آسان واحدهای آن را فراهم می‌کند.
۲. صندوق طلای لوتوس (نماد: طلا)
صندوق طلای لوتوس، با سابقه‌ای بیش از ۷ سال، یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین صندوق‌های طلای قابل معامله در بورس ایران است.
این صندوق با مدیریت کارآمد و دارایی‌های تحت مدیریت قابل توجه، توانسته است اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب کند. نقدشوندگی بالا و هزینه‌های مدیریتی مناسب از دیگر مزایای این صندوق محسوب می‌شوند.
۳. صندوق طلای کیان (نماد: گوهر)
صندوق طلای کیان، با تمرکز بر گواهی سپرده سکه و تخصیص بخشی از دارایی‌ها به سپرده‌های بانکی و اوراق درآمد ثابت، توازن مناسبی بین ریسک و بازدهی ایجاد کرده است.
این صندوق با مدیریت حرفه‌ای و نقدشوندگی بالا، گزینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذارانی است که به دنبال سرمایه‌گذاری امن در بازار طلا هستند.
۴. صندوق طلای مفید (نماد: عیار)
صندوق طلای مفید، تحت مدیریت کارگزاری مفید، از سال ۱۳۹۷ فعالیت خود را آغاز کرده است. این صندوق با سرمایه‌گذاری در سکه و شمش طلا، امکان بهره‌برداری از نوسانات قیمت طلا را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند. نقدشوندگی بالا و دسترسی آسان از طریق سامانه‌های معاملاتی آنلاین از مزایای این صندوق به شمار می‌آید.
۵. صندوق زرین آگاه (نماد: مثقال)
صندوق زرین آگاه، تحت مدیریت شرکت سبدگردان آگاه، با هدف سرمایه‌گذاری در بازار طلا و بهره‌برداری از نوسانات آن، گزینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذارانی است که به دنبال تنوع‌بخشی به سبد دارایی‌های خود هستند.
این صندوق با مدیریت حرفه‌ای و نقدشوندگی مناسب، توانسته است جایگاه مطلوبی در بین صندوق‌های طلای قابل معامله کسب کند.
معیارهای انتخاب صندوق طلای مناسب و امن:
- حجم دارایی‌های تحت مدیریت (AUM): حجم بالای دارایی‌های تحت مدیریت نشان‌دهنده اعتماد سرمایه‌گذاران و ثبات صندوق است.
- بازدهی گذشته: بررسی عملکرد صندوق در دوره‌های زمانی مختلف می‌تواند نشان‌دهنده کارایی مدیریت و استراتژی‌های به‌کارگرفته‌شده باشد.
- تیم مدیریتی: تجربه و تخصص تیم مدیریتی نقش مهمی در موفقیت و ثبات صندوق دارد.
- نقدشوندگی: امکان خرید و فروش آسان واحدهای صندوق نشان‌دهنده نقدشوندگی بالای آن است که برای سرمایه‌گذاران اهمیت دارد.
- هزینه‌های مدیریتی: هزینه‌های پایین‌تر می‌تواند به بازدهی بیشتر برای سرمایه‌گذاران منجر شود.
با در نظر گرفتن این معیارها و بررسی صندوق‌های مذکور، سرمایه‌گذاران می‌توانند گزینه‌ای مناسب و امن برای سرمایه‌گذاری در بازار طلا انتخاب کنند.
ب) گواهی سپرده سکه طلا
گواهی سپرده سکه طلا یک روش جدید برای سرمایه‌گذاری در بازار طلا است که توسط بانک‌ها و بورس کالا ارائه می‌شود.
در این روش سرمایه‌گذاران سکه‌های خود را در بانک سپرده‌گذاری می‌کنند و در مقابل آن، گواهی الکترونیکی دریافت می‌کنند که می‌توانند آن را در بازار بورس خرید و فروش کنند.
این روش باعث می‌شود که هزینه‌های مربوط به نگهداری و ریسک سرقت از بین برود. همچنین، نقدشوندگی بالای این گواهی‌ها از دیگر مزایای آن‌هاست.
با این حال برای معامله این گواهی‌ها، نیاز به دانش بازار سرمایه و آشنایی با معاملات بورس کالا وجود دارد.
ج) قراردادهای آتی سکه
قراردادهای آتی یکی از روش‌های پرریسک اما پرطرفدار برای معامله‌گران حرفه‌ای است. در این روش، معامله‌گران می‌توانند روی قیمت آینده طلا شرط‌بندی کنند و از نوسانات قیمتی سود ببرند.
بازار آتی به دلیل داشتن اهرم‌های مالی، امکان کسب سودهای بالا را فراهم می‌کند، اما در عین حال، احتمال زیان‌های سنگین نیز وجود دارد.
این روش خرید برای افرادی که دارای دانش تحلیل تکنیکال و بنیادی هستند، گزینه‌ای مناسب است، اما برای سرمایه‌گذاران کم‌تجربه توصیه نمی‌شود.
آیا سرمایه‌گذاری روی طلا در ایران بازدهی خوبی دارد؟
سرمایه‌گذاری روی طلا در ایران با توجه به شرایط اقتصادی کشور، یکی از گزینه‌های مناسب برای حفظ ارزش دارایی‌ها محسوب می‌شود.
در سال‌های اخیر به دلیل کاهش ارزش پول ملی، افزایش نرخ ارز و تحریم‌ها، قیمت طلا به‌طور مداوم رشد داشته است. بنابراین، برای سرمایه‌گذاران بلندمدت، طلا یک گزینه کم‌ریسک محسوب می‌شود.
با این وجود نوع سرمایه‌گذاری بسیار مهم است. خرید سکه و شمش برای سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت مناسب‌تر است درحالیکه صندوق‌های طلا و گواهی سپرده سکه برای کسانی که به دنبال گزینه‌های کم‌ریسک هستند پیشنهاد می‌شود.
اما قراردادهای آتی سکه بیشتر مناسب معامله‌گران حرفه‌ای است که می‌توانند از نوسانات بازار سود ببرند.
در نهایت سرمایه‌گذاران باید بسته به سطح ریسک‌پذیری، دانش مالی و اهداف خود روش مناسبی را انتخاب کنند. برای گزینش بهینه و سرمایه گذاری درست دیدن دوره آموزشی Scout Sniper را به شما پیشنهاد می کنیم.
- پشتیبانی مناسب در تحلیل، استراتژی های معاملاتی و مدیریت ریسک و سرمایه خود را در خدمات ما از جمله درخواست تحلیل سهم، اکسپرت مدیریت سرمایه و سفارش اکسپرت انتخاب کنید.
بله، به دلیل نوسانات اقتصادی و افزایش نرخ ارز، طلا در بلندمدت گزینه‌ای امن برای حفظ ارزش سرمایه محسوب می‌شود.
روش‌های مختلفی شامل خرید سکه، شمش، طلای آب‌شده، صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا و گواهی سپرده سکه وجود دارند که هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.
سیاست‌های بانک‌های مرکزی، نرخ بهره، ارزش دلار، تورم و بحران‌های اقتصادی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر قیمت طلا هستند.
