تولید ناخالص ملی- فرمول و نحوه استفاده از آن

تولید ناخالص ملی یکی از مهمترین متغیرهایی است که برای سنجش قدرت اقتصادی کشور از آن استفاده می شود.

GROSS national product (GNP)

واژه تولید ناخالص ملی هم از لحاظ نظری و هم از لحاظ عملی با واژه “تولید ناخالص داخلی” ارتباط نزدیكی دارد. البته این دو واژه با یكدیگر تفاوت هایی دارند. اختلاف آنها از آنجا ناشی می شود كه در هر زمان تعدادی از شركت هایی كه در مالكیت خارجی هاست در داخل یك كشور به تولید كالا و خدمات مشغولند. در طرف مقابل شركت هایی كه در مالكیت اتباع آن كشور هستند و یا شهروندان آن كشور در سایر كشورها به تولید كالا و خدمات می پردازند. با اینکه GDP بیشترین معیار مورد استفاده برای فعالیت‌های اقتصادی یک کشور است، اما GNP ارزش بررسی دارد. چون تفاوت چشمگیر میان این دو معیار نشان می‌دهد که کشور موردنظر بیشتر درگیر تجارت بین‌الملل، فعالیت‌های تولیدی یا مالی می‌شود. در نهایت، از آنجایی که GNP واقعی هرگونه تغییری در درآمد ملی ناشی از تورم را حذف می‌کند، می‌تواند معیار مفیدتری باشد.

تعریف تولید ناخالص ملی:

ارزش پولی کلیه کالا ها و خدمات، که اعضای یک ملت در طول یکسال در سرتاسر جهان تولید کرده اند.

تعریف مفهوم ناخالص: وقتی کارخانه ای اقدام به تولید می کند، مقداری فرسودگی و استهلاک برای کارخانه به وجود می آید که باید آن را تعمیر یا جایگزین کند.

تعریف مفهوم ملی: مقدار تولیدی که در کشور صورت گرفته ، به وسیله اهالی همین کشور بوده است گرچه در خارج باشند. مثلا آمریکا در چین و سایر نقاط جهان کارخانه های تولیدی دارد. مثل نایکی.

تولید:

هر عملی در اقتصاد که باعث ایجاد ارزش افزوده روی کالا گردد تولید نامیده می‌شود. به عبارت دیگر تبدیل ماده خام به ماده مطلوب که باعث تبدیل ماده خام به ماده با ارزش می‌شود، را تولید می‌نامند.

ناخالص:

در حسابداری ملی منظور از ناخالص، ارقامی است که استهلاک از آن کسر نمی‌گردد. اگر استهلاک از تولید کسر شود، تولید خالص را به ما نشان می‌دهد. استهلاک شامل فرسودگی ناشی از کار طبیعی ماشین آلات، یا ناشی از عرضه ماشین آلات با فناوری جدید (مد) و فرسودگی ناشی از اتفاقاتی چون آتش‌سوزی و… می‌باشد. اگر هزینه ی استهلاک را ازمجموع ارزش تولید ناخالص ملی کم کنیم، ارزش تولید خالص ملی به دست می آید

ملی:

همه افراد با ملیت خاص را شامل می‌گردد. به عنوان مثال اگر ایرانیان مقیم آمریکا درآمدی داشته باشند و آن را به ایران منتقل کنند، جزء تولید ناخالص ملی ایران محسوب خواهد شد.

انتقاداتی که به مفهوم تولید ناخالص ملی وارد است:

GNP تولیدی را که در بخش غیر پولی اقتصاد انجام می شود را به حساب نمی آورد. مانند کارهای خانه داری، کارهای اجتماعی مانند مراقبت از سالمندان و بیماران در چارچوب خانواده، تولید خانگی و هزاران شبکه تولید و مبادله که در اقتصاد سایه یا زیر زمینی انجام می گیرد. ارزش این نوع تولید غیر رسمی در بعضی کشور ها 60 درصد تولید ناخالص ملی محاسبه می شود. به صورت نظری رفاه فرد یا جامعه را باید با استفاده از توابع مطلوبیت مورد سنجش قرار داد، اما مطلوبیت مفهومی ذهنی است که قابلیت اندازه‌گیری ندارد. بدین جهت برای محاسبه سطح رفاه فرد و جامعه می‌توان از سطح تولید و درآمد تحقق یافته‌استفاده کرد. در اقتصاد کلان به عنوان کلی‌ترین شاخص رفاه جامعه از تولید ناخالص ملی یا درآمد ناخالص ملی استفاده می‌شود.

اگرچه شاخص های تولید ناخالص ملی و تولید ناخالص داخلی از جامع ترین شیوه ها برای ارزیابی كل تولید در اقتصاد ملی است اما این شاخص ها (به ویژه موقعی كه تبدیل به سرانه می شوند) حتی از لحاظ نظری شیوه خوبی برای نمایش رفاه كلی اقتصادی نیست. این شاخص ها در بهترین وضعیت تنها ابزاری برای بیان سطوح كنونی نرخ فعالیت های تولیدی است، در حالی كه رفاه كلی اجتماعی یك مفهوم گسترده تر از رفاه اقتصادی است كه به طور دقیق نمی توان آن را با تولید ناخالص ملی یا تولید ناخالص داخلی ارزیابی كرد. برای مقایسه کشور ها با یکدیگر از GNP کمتر استفاده می شود.

رشد اقتصادی:

رشد GNP همان رشد اقتصادی است.

برای محاسبه GNP باید به این نکات توجه کرد :

در محاسبه تولید ناخالص ملی تنها کالاها و خدمات نهایی محاسبه می‌شوند: یعنی تنها کالاهایی جزو GNP به حساب می‌آیند که در آخرین مرحله فروش باشند و برای فروش مجدد خریداری نشوند.

GNP ارزش کالاها و خدماتی است که در طی سال تولید و مبادله می شود : یعنی کالاها و خدماتی در محاسبه GNP منظور می‌شوند که در بازار بر روی آن‌ها مبادله صورت گرفته باشد. (البته به استثناء خانه‌های مسکونی و کالاهای کشاورزی اصلی که توسط خود کشاورزان مصرف می‌شود.)

فعالیتهای غیرقانونی و ممنوع یا اصطلاحاَ اقتصاد زیر زمینی در محاسبه تولید ناخالص ملی به حساب نمی‌آیند:این اقدامات علی‌رغم آنکه کالاها و خدماتی تولید می‌کنند و مبادله نیز می‌شوند و ارزش پولی دارند در محاسبه تولید ناخالص ملی به حساب آورده نمی‌شوند.

تنها کالاها و خدماتی که در سال جاری تولید شوند در محاسبه GNP به حساب آورده می‌شوند:خرید و فروش داراییها (کالاهای دست دوم، زمین، ارز، سهام، اوراق قرضه، سرقفلی و ..)در محاسبات تولید ناخالص ملی نمی‌آیند.

GNP را می‌توان به سه روش محاسبه کرد :

1. روش تولید یا ارزش افزوده
2. روش مخارج یا هزینه
3. روش درآمد (محاسبه بر اساس میزان درآمد)

تمام مفاهیم مهم بازارهای مالی توسط تیم چارتستان در دوره های آموزشی مختلفی ارائه می شود. شما می توانید برای درک بهتر این موضوع در قسمت اصطلاحات اقتصادی بازارهای جهانی به صورت ویدئوهای آموزشی با این مفهوم بیشتر آشنا شوید.